ريشهر پیشینه ی چند هزارساله
براساس آجر نوشتههاي عيلامي اين شهر در آن عصر «ليان» ناميده ميشد. گفته ميشود ليان به سبب موقعيت خاص جغرافيايي ،يکي از راهها و سرحلقههاي ارتباطي تمدنهاي شرق و غرب دنياي قديم بودهاست. در مورد ساخت اين شهر چند نظريه وجود دارد.
برخي ساخت آن را به زمان اردشيربابكان نسبت ميدهند كه "ريوارد اردشير" يا "راماردشير" نام داشت و ريشهر خلاصه شده اين نام است؛زيرا اردشير در زمان حكومتش شهرهاي متعددي برپا كرد. و اين شهر نيز تجديد بنا شده "ليان" است. اما حمدالله مستوفي ساخت اوليه آن را به زمان لهراسب پادشاه اسطورهاي سلسله كياني نسبت ميدهد.
به هر روي، اين شهر در دوران ساسانيان يکي از مهمترين مراکز علمي و ادبي محسوب ميشد و گروهي از دانشمندان و نويسندگان در اين شهر گرد آمده بودند.
ريشهر بعد ازاسلام نيز از موقعيت ممتازي برخوردار بود و تا سدههايي چند رونق داشت. برخي اسناد حاكي است که اين شهر در قرن شانزدهم در حدود دو هزار خانه مسکوني داشته و دو منطقه باستاني «تل پي تل» و «شاه نشين» نيز در همان حوالي ريشهر شناسايي شدهاند.
بوشهر و ريشهر و چند قريه ديگر در شبه جزيرهاي واقعاند که از سمت شمال محدود است به خور سلطاني و از مغرب به دريا و از جنوب به خليج کوچک هليله. نوشتهاند که در زمان نادر شاه جمعيت ريشهر به بوشهر منتقل شد و در نتيجه ريشهر متروک شد. منطقه ريشهر در تاريخ 24 شهريور 1310 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيدهاست